020 27640582
dravinash_d@yahoo.co.in
infertilityayurved.com
Facebook
LinkedIn
YouTube
Instagram
Shri Sai Ayurvedic Clinic & Infertility Research CenterShri Sai Ayurvedic Clinic & Infertility Research Center
  • मुख्य पान
  • आमच्या विषयी
    • पी.सी.एम.सी. मधील वंध्यत्व क्लिनिक
  • सेवा
    • कृत्रिम गर्भधारणा
    • बस्ती
    • स्नेहन
    • स्वेदन
    • वमन
    • विरेचन
    • नस्य
    • शिरोधारा
    • रक्तमोक्षण
    • पादाभ्यंग
    • अग्नि कर्म
    • कटी बस्ती
    • नेत्रतर्पण
  • गॅलरी
    • प्रतिमा
    • व्हिडिओ
  • प्रशंसापत्र
  • संपर्क साधा
  • For English website click here

पी.सी.एम.सी. मधील वंध्यत्व क्लिनिक

निसर्गातील महान चमत्कारांपैकी एक म्हणजे पुनरुत्पादन होय. जोडप्याला जीवनातील सर्वांत महान भेटवस्तू त्यांच्या स्वत: च्या मुलाची असते. जसे की, जर कोणत्या जोडप्याला मुलं नसल्यास ते निराशाजनक बनतात. बांझपणाचा अर्थ असा होतो की नियमित असुरक्षित संभोगानंतर 1 वर्षापेक्षा जास्त काळ गर्भधारणा न राहणे .

गर्भधारणाची चरणे:

  • ओव्हुलेशन महिलांनी तिच्या अंडाशयांपैकी एक अंडा सोडला पाहिजे. अंड्याचा गर्भाशयाच्या दिशेने फॅलोपीयन ट्यूबमधून जाणे आवश्यक आहे.
  • खरे नर शुक्राणुने ट्यूबमधील अंड्यासह एक होणे आवश्यक आहे.
  • प्रत्यारोपणःगर्भाशयाच्या आतमध्ये निदानाचा अंडी जोडला पाहिजे. यापैकी कोणत्याही चरणात कोणतीही समस्या बाध्यता होऊ शकते. महिलांचे जन्म 1/3 च्या बांधीलपणाच्या बाबतीत होते तर पुरुष समान प्रमाणात खाते करतात. उर्वरित 1/3 प्रकरणांमध्ये कारणे अव्यवस्थित राहतात.
महिलांची वंध्यत्व कारणे
  • पी.सी.ओ.डी. [पॉली-सिस्टिक डिम्बग्रंथि रोग]
  • अनुवांशिक चक्र.
  • फॅलोपिअन ट्यूब ब्लॉक (ट्यूबल ब्लॉक).
  • यूटेरिन फिब्रॉइड
  • सकारात्मक ट्रॉर्च टेस्ट.
  • एंडोमेट्रोसिस
  • खराब ओबस्टेट्रिक इतिहास – गर्भपात
  • स्ट्रेस फॅक्टर- उदासीनता किंवा गरीब आत्मसन्मान
  • पी.सी.एम.सी. मध्ये बांझपन क्लिनिक

1. पी.सी.ओ.डी. पोलिस्टिक ओव्हरियन रोग किंवा सिंड्रोमचे गुणधर्म :

पी.सी.ओ.डी. चे लक्षण प्रत्येक स्त्री मध्ये वेगळी असू शकतात. तीव्रतेनुसार लक्षणे.

  • अनियमित किंवा पूर्णपणे अनुपस्थित पाळी न येणे.
  • भयानक मासिके.
  • दुर्व्यवहार – पुरुष हार्मोन उच्च पातळीमुळे म्हणजेच अधिक टेस्टोस्टेरोन मुळे. चेहऱ्यावर किंवा शरीरावर जास्त केस असतात.
  •  लठ्ठपणा – लठ्ठपणामुले बी.पी. वाढते , हे कोरोनरी हार्ट रोगासाठी धोक्याचे आहे
  • मुरुम.
  • अकार्यक्षम गर्भाशयाच्या रक्तस्त्राव.
  • एलोपेशिया – पुरुष केस गमावतो.
  • त्वचा टॅग्ज- त्वचेवर वाढीसारखी रायझिन.
  • थकवा किंवा मानसिक सावधपणाची कमतरता.
  • विस्कळीत लैंगिक जीवन

प्रत्येक महिलांमध्ये गंभीरतेचे वेगवेगळ्या स्तर असतात.

infertility clinic in pcmc

2. आविष्कारक सायलेस्:

40% महिलांची वंध्यत्व अंडकोष (Ovary) समस्येमुळे होते. संवादात्मक चक्राच्या बाबतीत मासिक पाळी अनियमित आहे परंतु हार्मोनल असंतुलनमुळे ते एक-ओव्हुलेटरी आहेत. कमी प्रमाणात हार्मोन्स उदा. फोलिक्युलर उत्तेजक हार्मोन्स आणि एस्ट्रोजन हे ओव्हमचे वाढ आणि परिपक्वतेसाठी जबाबदार असतात, हे नवजात चक्राचे चक्र आहे ज्यामुळे बांझपन होते.
पी.सी.ओ.डी. ओव्हुलेटरी चक्राचा एक दीर्घकालीन अवस्था आहे.

3. गर्भाशय मधिल ब्लॉक :

अंड नलिका हे दोन पातळ नलिका आहेत, गर्भाशयाच्या प्रत्येक बाजूला एक, जे अंडाशयापासून प्रौढांना गर्भाशयापर्यंत प्रौढ प्रवास करण्यास मदत करते.
जर एक किंवा दोन्ही अंड्यातील नलिका अवरोधित केली गेली तर अंडी गर्भाशयात पोहोचू शकत नाही आणि शुक्राणू नलिकेत पोचू शकत नाही,
त्या मुळे गर्भधारणा होऊ शकत नाही.

ट्यूब ब्लॉकेजचे कारणे :

पी.आय.डी. – ट्यूबल अडथळा येण्याचा बहुतेक कारण हा बाबतीत होतो पेल्विक इन्फ्लॅमरेटरी रोगमुळे (पीआयडी) होतो .

  1. पीआयडी ही इंधनाची दाहक स्थिती आहे ज्यास सॅल्पायटीटिस म्हणतात आणि ओफोरिटिस आणि पेल्विक पेरीटोनियम (पेरीटोनिटिस) नावाच्या अंडाशयात देखील समाविष्ट असू शकते.
  2. एसटीडी संक्रमणाचा वर्तमान किंवा इतिहास – गोनोरिया इत्यादि..
  3. गर्भपातामुळे किंवा गर्भपात झाल्यामुळे गर्भाशयाच्या संसर्गाचा इतिहास..
  4. रुप्टेड अपेंडिक्स किंवा पेल्विक सर्जरीचा इतिहास.
  5. मागील अस्थानिक गर्भावस्था.
  6. अंड नलिकेमध्ये समावेश होन्या आधी शस्त्रक्रिया.
  7. Endometriosis- due to pelvic adhesions.
  8. उदर सर्जरीचा इतिहास.
  9. यूटीआय किंवा क्षयरोग म्हणून पुनरुत्पादित संक्रमण.

4. गाठ :

यूटेरिन फायब्रोड हे सौम्य ट्यूमर आहेत जे गर्भाशयात उद्भवतात. ते गर्भाशयाच्या भिंतीसारखेच चिकट मांसपेशी तंतू बनलेले असतात. म्हणजे मायोमेट्रीम.

लक्षणे:

  • बहुतेक स्त्रियांचे गर्भाशय लवचिक असतात म्हणून त्यांच्यात कोणतीही लक्षणे दिसत नाहीत.
  • असामान्य गर्भाशयाचे रक्तस्त्राव, वेदनादायक पाळी, दीर्घकाळचे पाळी राहणे,पाळी दरम्यान स्पॉटिंग.
  • जास्त रक्तस्त्राव होणाऱ्या महिलेला लोहाची कमतरता निर्माण होऊ शकते
  • योनी प्रदेशी वेदना
  • मूत्राशयावर वारंवार किंवा अगदी अडथळा असलेल्या पेशीवर दबाव.
  • मलविसर्जन दरम्यान वेदना सह गुदाशय वर दबाव. सामान्यत: बांधासाठी गर्भाशयाच्या रेशीमांची आकार आणि स्थान. गर्भाशयाचा आकार मोठा असल्यास गर्भाशयाच्या रेशीमांचे गर्भपात होते.

5. टॉर्च कॉम्पलेक्स :

हा गर्भाशयापर्यंत पोलसेटाच्या विषाणूमार्गे व्हायरल, जीवाणू आणि प्रोटोझोएन संक्रमणांचा समूह आहे.
टू-टोक्सोप्लाज्मॉसिस आर-रूबेला सी-साइटोमागोलोव्हायरस एच-हर्पस सिम्प्लेक्स व्हायरस.
या संक्रमणांमुळे गर्भपात आणि तीव्र गर्भाच्या विकृती होऊ शकतात. वंध्यत्वच्या स्थितीत टोरच पॉजिटिव्हिस्टचा प्रसार महत्त्वपूर्ण आहे आणि तो वंध्यत्वपणाचा एक प्रमुख कारण आहे.

6. एंडोमेट्रियोसिस :

शरीराच्या इतर भागात गर्भाशयाच्या आतील पेशी वाढत जातात. यामुळे वेदना, अनियमित रक्तस्त्राव आणि वंध्यत्व होऊ शकते.

लक्षणे :

  1. वेदनादायक पाळी..
  2. मासिक पाळीत अडथळे.
  3. लैंगिक संभोग दरम्यान किंवा नंतर दुखणे.

एन्डोमेट्रोसिस देखील शरीरात विकृती आणि अडथळा ठरतो.

7. दबाव घटक ( Stress Factors ) :

‘तणाव’ हा सुमारे 70% वंध्यत्वपणाचे कारण ठरते.आजच्या आयुष्यात, शारीरिक तसेच मानसिक कारणे फारच सामान्य आहेत, कारण महिलांना त्यांच्या सामाजिक आणि कौटुंबिक जबाबदार्यांमुळे शारीरिक तणाव आणि मानसिक ताण सहन करावा लागतो.

लक्षणे

    1. नकारात्मक विचार.
    2. सतत चिंताजनक राहणे.
    3. नेहमी चिंतित विचार (चिंता).
    4. चिडचिडपणा.
    5. उदासीनता आणि मूड उतार-चढ़ाव.
    6. सेक्स ड्राइव्ह किंवा कामेच्छा कमी होणे.
    7. अनिद्रा किंवा आळशीपणा.
    8. काळजी करणे.

तीव्र ताण असणाऱ्या स्त्रियांमध्ये होर्मोनल आणि चयापचयात्मक बदलांना प्रोत्साहन देते जे पी.सी.ओ.डी. किंवा वंध्यत्व सारख्या आरोग्यविषयक समस्येत योगदान देते

पुरुषा मधील वंध्यत्वाची करणे

पुरुषांमध्ये वंध्यत्व सामान्यतया होत असते

    1. Varicocele : This happens when the veins on the testicles are too large & tortuous causing increased thermal     effect on the testicles. This effects the count & motility of the sperm.
    2. कमी गतिशीलता: हे शुक्राणुच्या असामान्य आकारामुळे होऊ शकते. कधीकधी प्रजनन प्रणालीला जखम किंवा इतर नुकसान शुक्राणूच्या गतिशीलतेला प्रभावित करते.
    3. अति प्रमाणात दारू.
  • धूम्रपान, तंबाखू.
  • औषधे.
  • कर्करोगासाठी विकिरण उपचार किंवा केमोथेरपी.

 

वंध्यत्व व्यवस्थापन :

वंध्यत्वचे उपचार वंध्यत्वच्या कारणावर अवलंबून असते. आयुर्वेदिक ‘पंचकर्म’ उपचाराने नवीन युगात वंध्यत्वाचा वाढत्या प्रश्नाचे निश्चित उत्तर दिले आहे. पंचकर्मा थेरेपी मातेमध्ये गर्भाशय, अंडाशय, अंडवाहिनी, महिलांमध्ये योनि आणि पुरुषांमध्ये अंडाशय यासारख्या पुनरुत्पादक अवयवांना सामर्थ्य प्रदान करते. पंचकर्म थेरपी हार्मोनला देखील समतोल ठेवते.

वंध्यत्वतील सर्वाधिक संभाव्य पंचकर्म उपचार ,म्हणजे ‘उत्तरबस्ती’ हे आहे.

उत्तरबस्ती :

  • उत्तरबस्ती याचा अर्थ गर्भाशयामध्ये औषध सोडणे होय.
  • यामुळे गर्भाशयाचे आतील आवरण प्राकृत राहून स्त्री बीजाची वाढ व्यवस्थित होते व यामुळे गर्भाशयात गर्भधारणा राहण्यासाठी पोषक अशा वातावरणाची निर्मिती होते.
  • उत्तरबस्ती साठी रुग्णेला कुठलाही त्रास होत नाही किंवा कुठलीही भूल देण्याची गरज पडत नाही.
  • उत्तरबस्तीमुळे सुदृढ व सक्षम अपत्य प्राप्ती होते.

उत्तरबस्ती कोणी घ्यावी :

  • निरोगी स्त्रीने गर्भधारणेच्या आधी बीज शुद्धीसाठी – गर्भसंस्काराची सुरुवात म्हणून.
  • पाळी अनियमित असणे. – IrregularMenses
  • पाळीच्या वेळी ओटीपोटात वेदना होणे – Dysmenorrhoea.
  • पाळीमध्ये रक्तस्त्राव कमी किंवा जास्त होणे.
  • पाळी अजिबात न येणे.
  • अंगावरून पांढरे जाणे.
  • रक्तस्त्राव गाठींनी युक्त, चिकट वा दुर्गंधीयुक्त असणे.
  • PCOD, अंगावरुन गाठी जाणे.
  • स्त्री बीजाची वाढ न होणे. (AnovulatoryCycle)
  • गर्भाशयाची नलिका बंद असणे. (Fallopian Tubal Block)
  • गर्भाशयात गाठी असणे. Uterine Fibroids
  • गर्भधारणा न होणे. Infertility
  • वारंवार गर्भपात होणे. (RecurrentAbortions)
  • गर्भाशय, योनी या अवयवांमध्ये शिथिलता येणे. Uterine Prolaps.
  • पाळी येण्याआधी स्तनात जडपणा, वेदना तसेच कंबरदुखी, पाठदुखी वगैरे त्रास जाणवणे.

आयुर्वेदाविषयी गैरसमज :

सामान्य जनमाणसात आयुर्वेदाविषयी अनेक गैरसमज आढळतात. वंध्यत्वाविषयी आयुर्वेदासाठीचा दृष्टीकोन अजुनही सुधारलेला नाही. वंध्यत्वासाठी आयुर्वेद शास्त्रात यशस्वी व अधिक प्रभावी उपचार पद्धती आहेत. यावर अनेक लोकांचा विश्वासच बसत नाही. माझ्या दैनंदिन वैद्यकीय व्यवसायात वंध्यत्वाचे यशस्वी रुग्ण इतरांनादेखील ठामपणे आयुर्वेदीक चिकित्साच घेण्याचा सल्ला देतात. हे बघुन मला तुम्ही चमत्कार दाखवा, लोक तुम्हाला नमस्कार घालतील या उक्तीचा प्रत्यय आला.आजच्या धकाधकीच्या जीवनात आहारातील अनियमितपणा, जेवण वेळेवर नसणे, फास्टफुड, चायनीज, बेकरी फुड, मानसिक ताण-तणाव, व्यायामाचा अभाव यामुळे शरिरातील रस व रक्तधातु यांचे व्यवस्थित पोषण होत नाही. त्यामुळे रक्ताचे प्रमाण कमी होते. यामुळे पाळीच्या काळात अंगावरुन कमी जाणे, ओटीपोटात दुखणे, अंगावरुन गाठी जाणे इ. तक्रारी निर्माण होतात. तसेच पाळीच्या काळात आयुर्वेदीक दिनक्रमाप्रमाणे स्त्रीने आराम करणे जास्त महत्वाचे असते. परंतू आजच्या करीअर प्राधान्य लाईफमध्ये नोकरीमुळे मानसिक व शारिरीक ताण-तणाव असल्यामुळे स्त्री शरिरातील हार्मोन्सची पातळी बदलते. यामुळे स्त्रीबीजाची वाढ खुटते. याचाच परिणाम गर्भधारणा न राहणे हा होतो.

पंचकर्म चिकित्सा :

या सर्व तक्रारीवर आयुर्वेदात श्रेष्ठ अशी चिकित्सा – उत्तरबस्ति याचा उल्लेख सर्वच आयुर्वेदीक ग्रंथामध्ये आहे. उत्तरबस्ती याचा अर्थ गर्भाशयामध्ये औषध सोडणे हा होय. यामुळे गर्भाशयाच्या आतील आवरण प्राकृत राहून स्त्रीबीजाची वाढ व्यवस्थित होते व यामुळे गर्भाशयात गर्भधारणा राहण्यासाठी पोषक अशा वातावरणाची निर्मिती होते. उत्तरबस्तिसाठी रुग्णाला कुठलाही त्रास होत नाही किंवा कुठलीही भुल देण्याची गरज पडत नाही. उत्तरबस्तिमुळे सुदृढ व सक्षम अपत्यप्राप्ती होते. याचा फायदा इच्छुक व गरजु रुग्णांनी कुठल्याही आयुर्वेदीक पंचकर्म तज्ञांकडून करून घ्यावा ही सदिच्छा.

उत्तरबस्ती कधी घ्यावी :

पाळीच्या 6, 7, 8 व्या दिवशी दवाखान्यात येणे. या काळामध्ये गर्भाशयाचे तोंड उघडे असते. त्यामुळे उत्तरबस्ती हे पंचकर्म करता येते.

वंध्यत्वसाठी इतर पंचकर्मा उपचार

शिरोधारा
वमन
विरेचन
बस्ती
रक्तमोक्षण
नस्य
स्नेहन
स्वेदन
पादाभ्यंग
अग्नि कर्मा
कटी बस्ती
शिरोधारा
रक्तमोक्षण
शिरोधारा

शिरोधाराः

आधुनिक काळातील टेंशन मुक्तिचा खात्रीशीर उपाय म्हणजे शिरोधारा होय. शिरोधारा म्हणजे औषधी द्रव्याची डोक्यावर धारा सोडणे. यामध्ये औषधी द्रव्य कोमट असणे व अखंड धारा डोक्यावर पडणे महत्वाचे असते. आजच्या युगात सर्व सुखी कोणीच नाही. मनुष्य जन्माला आल्यापासून मरेपर्यंत चिंता ही अगदी पाचीला पुजलेली. प्रत्येक मनुष्यानुसार चिंतेचे फक्त स्वरूप बदलते. संघर्ष, चिंता, चिडचिड, निद्रानाश, मनोविकार, नैराश्य यामुळे शांतता हरवून बसलेल्या या आधुनिक युगात प्रत्येकालाच गरज वाटतेय ती शांततेची … पर्यायाने मानसिक आरोग्याची … यावर खात्रीशीर उपाय म्हणजे शिरोधारा . आम्ही त्याला आधुनिकतेची जोड देवून यांत्रिक शिरोधारा उपकरणाची सुविधा देवुन त्यालाच धार्मिकतेची जोड देत आल्हाददायक, शांततापूर्ण प्रसन्न अशा नाविन्यपूर्ण वातानुकुलीत सुसज्ज शिरोधारा कक्षाची सुविधा प्रथमच पिंपरी-चिंचवड शहरामध्ये सुरु केलेली आहे. एक वेगळा अनुभव म्हणून स्वास्थपुर्ण व्यक्तिही याचा अनुभव घेवू शकतात. शिरोधारामुळे मन प्रसन्न तर होतेच परंतू आत्मविश्वास देखिल वाढतो. शांत व मर्यादित झोप, चिडचिडेपणा घालविणारा व मन:शांती देणारा आयुर्वेदातील एक खात्रीशिर उपाय म्हणजे शिरोधारा.

इतर फायदे :

  • शारिरीक व मानसिक ताण हलका होतो. ताणतणाव दूर होतो.
  • झोप व्यवस्थित येते.
  • उच्च रक्तदाब नियंत्रित होतो.
  • नैराश्य (Depression, Anxiety) इ. कमी होऊन सकारात्मक दृष्टिकोनात बदल होतो. इंद्रियांचे व मनाचे स्थैर्य वाढते.
  • पक्षाघात, अर्धागवायु, मुखवक्रता, फिटस इत्यादी आजारांसाठी उपयोगी.
  • पंचेन्द्रिय (कर्ण, नेत्र, नासा, त्वचा, जिव्हा) यांची ताकद वाढते.
  • स्मरणशक्ती, आत्मविश्वास वाढविण्यासाठी, परिक्षेच्या काळामध्ये एकाग्रता वाढण्यासाठी उपयुक्त.
  • केसांचे आरोग्य वाढविण्यासाठी – केस गळणे, केस पिकणे इत्यादी आजारांसाठी. ९) नाक, कान, घसा, डोळे यांचे विकार बरे होतात. ज्ञानेंद्रिय, कर्मेद्रिय यांना बळकटी येते.
  • शरीर बल वाढविण्यासाठी, शुक्रधातुचे पोषण व्यवस्थित होते.
  • स्वर, आवाज सुधारतो. जुनाट डोकेदुखी इत्यादी साठी फायदेशिर उपचार.
  • वंध्यत्व – स्त्रीबीजांचे पोषण न होणे, मानसिक चिंतेमुळे स्त्रीबीजाची वाढ खुटते.
infertility clinic in pcmc
वमन
  • औषधांच्या सहाय्याने उलटी करण्याचा खात्रीशिर उपाय म्हणजे वमन कर्म होय.
  • वमन कर्म आवश्यकतेनुसार केव्हाही व निरोगी राहण्यासाठी वसंतऋतुत (फेब्रुवारी, मार्च, एप्रिल) करता येते.
  • जुनाट सर्दी, धुळीची अॅलर्जी, न्युमोनिया, डांग्या खोकला, दमा, टिबी इत्यादी कफाच्या आजारासाठी वमन अत्यंत उपयोगी आहे.
  • केस गळणे, चाई पडणे, अकाली केस पांढरे होणे, केस विरळ होणे इत्यादीसाठी खात्रीशिर उपाय होय.
  • डोळ्यांमधून सतत पाणी येणे, झोपेतून उठल्यानंतर पिवळसर घाण येणे, डोळ्यांत खाज असणे, डोळे लाल होवून आग-आग होणे इत्यादी नेत्र
    विकारांसाठी वमन खात्रीशिर उपाय.
  • ब्लडप्रेशर (रक्तदाब), मधुमेह, कोलेस्ट्रॉल त्याचप्रमाणे शरिरात आलेले जडत्व, आळस, थकवा यासाठी वमन अत्यंत फायदेशिर आहे.
  • त्वचेच्या विकारांमध्ये प्रामुख्याने सोरायसिस, इसब, पांढरे डाग (कोड), अंगावर गांधी उठणे, सतत अंगाला खाज येणे व स्त्राव येणे, त्वचेची आग-आग होणे इत्यादी
    विकारांमध्ये उपयुक्त.
  • वंध्यत्व व गर्भसंस्कार यामध्ये स्त्री व पुरुष बीज शुद्धिसाठी वमन अत्यंत फायदेशिर आहे.
  • स्त्री वंध्यत्वामध्ये प्रामुख्याने पी.सी.ओ.डी. (PCOD), अनियमित पाळी येणे, स्त्री बीजवाहिन्या बंद होणे (Tubal Block), स्त्री बीज वाढ न होणे (Anovulatory / Cycle) इत्यादी साठी वमनाने स्त्री शरिरातील Hormone LevelNormal होऊन फायदा मिळतो.
  • पुरुष वंध्यत्वामध्ये शुक्राणूंची संख्या कमी असणे व शुक्राणुंची गती कमी असणे (Oligospermia/Asthenospermia) साठी वमन अत्यंत उपयुक्त आहे.
विरेचन

हे रोगास बरे करण्यास मदत करते:

  • औषधाच्या सहाय्याने जुलाब करणे म्हणजे विरेचन कर्म होय.
  • विरेचन कर्म शरद ऋतुत (सप्टेंबर, ऑक्टोंबर, नोव्हेंबर) करता येते. त्याचप्रमाणे आवश्यकतेनुसार केव्हाही करता येते.
  • ऑक्टोंबर हीट (Heat) मध्ये वाढणा-या पित्तासाठी विरेचन अत्यंत खात्रीशिर इलाज आहे.
  • पित्तज विकारामध्ये प्रामुख्याने घशात कडू पाणी येणे, आंबट ढेकर येणे, छातीत जळजळ होणे, डोके दुखणे, हातापायाची जळजळ होणे,मळमळ होणे, अन्नाची वासना नसणे यासाठी विरेचन उपयुक्त आहे.
  • पोटाच्या विकारामध्ये प्रामुख्याने पोट साफ न होणे, पोटात गॅस होणे, पोटात गुडगुड आवाज होणे, पोट दुखणे, जेवणानंतर लगेच शौचाला जाणे (ग्रहण) याकरिता विरेचन फायदेशिर आहे.
  • यकृत (Liver) विकारांमध्ये प्रामुख्याने कावीळ, पित्ताशयात खडे होणे, यकृताद्वारे रक्तशुद्धी न होणे, पचनासाठी आवश्यक असलेले स्त्राव योग्य प्रमाणात तयार न होणे इत्यादीसाठी खात्रीशिर इलाज म्हणजे विरेचन.
  • त्वचा विकारांमध्ये विशेषतः शीतपित्त (अंगावर पित्ताच्या गाठी उठणे), नाकाचा घोळणा फुटणे, उन्हाची अॅलर्जी असणे, अंगावर पांढरे डाग असणे (कोड), मुखदुषिका (Pimples) असणे, सोरायसिस, नागिण, इसब इत्यादी मध्ये विरेचन उपयोगी.
  • अर्धाग वायु (Paralysis), कंपवात, मुखवक्रता (Gout) इत्यादीसाठी उपयुक्त.
  • अंगावर चरबी अधिक असणे, वजन जास्त असल्यामुळे अल्प काम केल्यानेही दम लागणे, पोटात पाणी होणे (Ascites) इत्यादी मध्ये विरेचन उपयोगी.
  • मुळव्याध, भगंदर, Fissure, Fistula, मलबद्धता (Constipation) यासाठी आवश्यक असे कर्म.
  • वंध्यत्व (प्रामुख्याने पुरुष वंध्यत्वामध्ये) शुक्राणुंची १००% वाढ होणे यासाठी प्रभावशाली.
बस्ती
  • औषधी काढ्यांचा किंवा तेलाचा एनिमा घेणे म्हणजे बस्ति कर्म होय.
  • बस्ति कर्म हे पावसाळ्यात (जुलै, ऑगस्ट, सप्टेंबर मध्ये) करता येते व आवश्यकतेनुसार केव्हाही करता येते.
  • वातरोगात विशेषत: पक्षाघात (Paralysis), मुखवक्रता (FacialPalsy), कंपवात, हातापायाला मुंग्या व बधिरता येणे इत्यादीसाठी बस्ति अत्यंत फायदेशिर आहे.
  • जुनाट संधिगत वात, गुडघे दुखी, कंबर दुखणे (Sciatica), आमवात इत्यादी सांध्यांच्या दुखण्यामध्ये बस्ति उपयोगी आहे.
  •  मणक्यांचे विकार, मणक्यांमध्ये गॅप असणे, हाडांची झिज होणे, मणक्यातील गादी सरकणे इत्यादी मध्ये बस्ति हाडांचे पोषण करते.
  •  मासिक पाळीचे विकार, पाळी अनियमित असणे, ओटी पोट दुखणे, स्त्री बीजाची वाढ न होणे इत्यादी करिता बस्ति उपयुक्त.
  •  पचन संस्थेमध्ये प्रामुख्याने पोट साफ न होणे, मलावष्टंभ, गॅसेस होणे, इत्यादी मध्ये बस्ति उपयुक्त.
रक्तमोक्षण

संकेत :

  • सर्व रक्तदुष्टीजन्य व पित्तजन्य विकारात दुषित रक्त शरिराबाहेर काढून टाकणे म्हणजे रक्तमोक्षण होय.
  • रक्तमोक्षण दोन प्रकारे करतात:
    (1) सिरांतर्गत रक्तमोक्षण – Syringe, Needle ने रक्त काढणे.
    (2) जलौकाद्वारे रक्तमोक्षण (Leech Therapy)
  • त्वचेचे विकार प्रामुख्याने सोरायसिस, इसब, पांढरे डाग, Pimples, कावीळ, चाई, डोकेदुखी, रक्तपित्त, वातरक्त, सांध्यांना सुज असणे, vericose veins, Appendicitis, Diabetic wound इत्यादीसाठी उपयुक्त.
नस्य
  • सर्व प्रकारच्या शिरोरोगांसाठी नाकात औषधीयुक्त द्रव्याचे थेंब नाकात टाकणे म्हणजे नस्य होय.
  • जुनाट डोकेदुखी (Migraine), अर्धे डोके दुखणे, जुनाट सर्दी (Sinusitis) यासाठी नस्य फायदेशिर आहे.
  • डोळ्यांचे विकार, कानातून आवाज येणे, निद्रानाश यासाठी अत्यंत उपयुक्त.
  • कान-नाक-घसा यांच्या सर्व विकारांसाठी नस्य उपयुक्त आहे.
  • अस्पष्ट बोलणे, मुखवक्रता (Facial Palsy) यासाठी उपयुक्त.
  • मानसिक रोगांमध्ये प्रामुख्याने depression (नैराश्य), Anxiety, अति चिंता, अपस्मार (फिट येणे) यामध्ये फायदेशिर.
  • मान जखडणे, दुखणे, cervicalspondylysis यामध्ये फायदेशिर.
स्नेहन
  • त्वचेवरील कोरडेपणा दूर करून त्वचेला मऊपणा व कोमल बनवण्याचा उपाय म्हणजे स्नेहन होय.
  • वमन, विरेचन, बस्ति या कर्माची पूर्व तयारी म्हणजे स्नेहन होय.
  • अंगदुखी, सांधेदुखी, शरीर कृश असणे, अंगात अचानक वात येणे, अंगात चमक भरणे यासाठी स्नेहन उपयुक्त आहे.
स्वेदन
  • त्वचेवरील कोरडेपणा दूर करून त्वचेला मऊपणा व कोमल बनवण्याचा उपाय म्हणजे स्नेहन होय.
  • वमन, विरेचन, बस्ति या कर्माची पूर्व तयारी म्हणजे स्नेहन होय.
  • अंगदुखी, सांधेदुखी, शरीर कृश असणे, अंगात अचानक वात येणे, अंगात चमक भरणे यासाठी स्नेहन उपयुक्त आहे.
पादाभ्यंग
  • पादाभ्यंग म्हणजे पायाला औषधी तेल, तुप याने मॉलिश करणे.
  • शरिरातील उष्णता कमी करण्यासाठी, डोळ्यांची दृष्टी सुधारण्यासाठी उपयुक्त.
  • मानसिक ताण कमी होऊन शांत झोप लागण्यासाठी अत्यंत लाभदायी असा उपाय.
  • संगणक, टी.व्ही., मोबाईल इत्यादीमुळे डोळ्यांवर येणारा ताण कमी करण्यासाठी, मधुमेहामुळे पायातील संवेदना कमी होऊ नये यासाठी उपयोगी.
  • पादाभ्यंगात घृत (तुप) लावून कास्याच्या वाटीने अभ्यंग केल्याने फायदे अनेकपटीने वाढतात.
अग्नि कर्मा

काही कालावधीसाठी एका विशिष्ट बिंदूवर गरम धातूचे स्टिक (शालाला) ठेवले जाते.
‘सुश्रुत’ यांनी अग्निकर्माचे वर्णन केले आहे, हे वात रोग वेदनांच्या व्यवस्थापनात प्रभावी उपचार आहे.

संकेत :
खांदे दुखी , दात दुखी , दंडामध्ये होणार त्रास, गुडघेदुखी , मठ आणि टाच दुखी , कुरूप.

कटी बस्ती
  • कमरेच्या भागात पीठाचे पाळे करून कोमट तेल मुरवणे म्हणजे कटीबस्ति होय.
  • जुनाट कंबरदुखी, मणक्यांची झीज, spondylysis, मणक्यांची गादी सरकणे, पाय लुळा पडणे, पायांना मुंग्या येणे इत्यादीसाठी उपयुक्त.
शिरोधारा

शिरोधाराः

आधुनिक काळातील टेंशन मुक्तिचा खात्रीशीर उपाय म्हणजे शिरोधारा होय. शिरोधारा म्हणजे औषधी द्रव्याची डोक्यावर धारा सोडणे. यामध्ये औषधी द्रव्य कोमट असणे व अखंड धारा डोक्यावर पडणे महत्वाचे असते. आजच्या युगात सर्व सुखी कोणीच नाही. मनुष्य जन्माला आल्यापासून मरेपर्यंत चिंता ही अगदी पाचीला पुजलेली. प्रत्येक मनुष्यानुसार चिंतेचे फक्त स्वरूप बदलते. संघर्ष, चिंता, चिडचिड, निद्रानाश, मनोविकार, नैराश्य यामुळे शांतता हरवून बसलेल्या या आधुनिक युगात प्रत्येकालाच गरज वाटतेय ती शांततेची … पर्यायाने मानसिक आरोग्याची … यावर खात्रीशीर उपाय म्हणजे शिरोधारा . आम्ही त्याला आधुनिकतेची जोड देवून यांत्रिक शिरोधारा उपकरणाची सुविधा देवुन त्यालाच धार्मिकतेची जोड देत आल्हाददायक, शांततापूर्ण प्रसन्न अशा नाविन्यपूर्ण वातानुकुलीत सुसज्ज शिरोधारा कक्षाची सुविधा प्रथमच पिंपरी-चिंचवड शहरामध्ये सुरु केलेली आहे. एक वेगळा अनुभव म्हणून स्वास्थपुर्ण व्यक्तिही याचा अनुभव घेवू शकतात. शिरोधारामुळे मन प्रसन्न तर होतेच परंतू आत्मविश्वास देखिल वाढतो. शांत व मर्यादित झोप, चिडचिडेपणा घालविणारा व मन:शांती देणारा आयुर्वेदातील एक खात्रीशिर उपाय म्हणजे शिरोधारा.

इतर फायदे :

  • शारिरीक व मानसिक ताण हलका होतो. ताणतणाव दूर होतो.
  • झोप व्यवस्थित येते.
  • उच्च रक्तदाब नियंत्रित होतो.
  • नैराश्य (Depression, Anxiety) इ. कमी होऊन सकारात्मक दृष्टिकोनात बदल होतो. इंद्रियांचे व मनाचे स्थैर्य वाढते.
  • पक्षाघात, अर्धागवायु, मुखवक्रता, फिटस इत्यादी आजारांसाठी उपयोगी.
  • पंचेन्द्रिय (कर्ण, नेत्र, नासा, त्वचा, जिव्हा) यांची ताकद वाढते.
  • स्मरणशक्ती, आत्मविश्वास वाढविण्यासाठी, परिक्षेच्या काळामध्ये एकाग्रता वाढण्यासाठी उपयुक्त.
  • केसांचे आरोग्य वाढविण्यासाठी – केस गळणे, केस पिकणे इत्यादी आजारांसाठी. ९) नाक, कान, घसा, डोळे यांचे विकार बरे होतात. ज्ञानेंद्रिय, कर्मेद्रिय यांना बळकटी येते.
  • शरीर बल वाढविण्यासाठी, शुक्रधातुचे पोषण व्यवस्थित होते.
  • स्वर, आवाज सुधारतो. जुनाट डोकेदुखी इत्यादी साठी फायदेशिर उपचार.
  • वंध्यत्व – स्त्रीबीजांचे पोषण न होणे, मानसिक चिंतेमुळे स्त्रीबीजाची वाढ खुटते.
infertility clinic in pcmc
रक्तमोक्षण

संकेत :

  • सर्व रक्तदुष्टीजन्य व पित्तजन्य विकारात दुषित रक्त शरिराबाहेर काढून टाकणे म्हणजे रक्तमोक्षण होय.
  • रक्तमोक्षण दोन प्रकारे करतात:
    (1) सिरांतर्गत रक्तमोक्षण – Syringe, Needle ने रक्त काढणे.
    (2) जलौकाद्वारे रक्तमोक्षण (Leech Therapy)
  • त्वचेचे विकार प्रामुख्याने सोरायसिस, इसब, पांढरे डाग, Pimples, कावीळ, चाई, डोकेदुखी, रक्तपित्त, वातरक्त, सांध्यांना सुज असणे, vericose veins, Appendicitis, Diabetic wound इत्यादीसाठी उपयुक्त.

डॉक्टरांच्या विषयी

श्री साई आयुर्वेदिक पंचकर्मा क्लिनिक आणि वंध्यत्व संशोधन केंद्र, हा जुन्या आणि नवीन सजीव संयोजनासह उपचार करणारा क्लिनिक आहे हा क्लिनिक एक प्राचीन विज्ञान जगतो.

आमच्या सेवा

  • पी.सी.एम.सी. मधील वंध्यत्व क्लिनिक
  • बस्ती
  • स्नेहन
  • स्वेदन
  • वमन
  • विरेचन
  • नस्य
  • शिरोधारा
  • रक्तमोक्षण
  • पादाभ्यंग
  • अग्नि कर्म
  • कटी बस्ती

संपर्क साधा

कोहिनूर आर्केड,
दुकान क्रमांक - ११६,
पहिला मजला, टिळक चौक
निगडी ओव्हरब्रीज जवळ
मुंबई पुणे रोड, निगडी,
पुणे - ४११०४४
मोबाइलः +९१ ९४२२५५८५०९
फोनः ०२० २७६४०५८२

Facebook
LinkedIn
YouTube
Instagram
Copyright© 2019-20 OMX Technologies |Infertility Clinic In PCMC