विरेचन

हे रोगास बरे करण्यास मदत करते:

• औषधाच्या सहाय्याने जुलाब करणे म्हणजे विरेचन कर्म होय.
• विरेचन कर्म शरद ऋतुत (सप्टेंबर, ऑक्टोंबर, नोव्हेंबर) करता येते. त्याचप्रमाणे आवश्यकतेनुसार केव्हाही करता येते.
• ऑक्टोंबर हीट (Heat) मध्ये वाढणा-या पित्तासाठी विरेचन अत्यंत खात्रीशिर इलाज आहे.
• पित्तज विकारामध्ये प्रामुख्याने घशात कडू पाणी येणे, आंबट ढेकर येणे, छातीत जळजळ होणे, डोके दुखणे, हातापायाची जळजळ होणे,मळमळ होणे, अन्नाची वासना नसणे यासाठी विरेचन उपयुक्त आहे.
• पोटाच्या विकारामध्ये प्रामुख्याने पोट साफ न होणे, पोटात गॅस होणे, पोटात गुडगुड आवाज होणे, पोट दुखणे, जेवणानंतर लगेच शौचाला जाणे (ग्रहण) याकरिता विरेचन फायदेशिर आहे.
• यकृत (Liver) विकारांमध्ये प्रामुख्याने कावीळ, पित्ताशयात खडे होणे, यकृताद्वारे रक्तशुद्धी न होणे, पचनासाठी आवश्यक असलेले स्त्राव योग्य प्रमाणात तयार न होणे इत्यादीसाठी खात्रीशिर इलाज म्हणजे विरेचन.
• त्वचा विकारांमध्ये विशेषतः शीतपित्त (अंगावर पित्ताच्या गाठी उठणे), नाकाचा घोळणा फुटणे, उन्हाची ऍलर्जी असणे, अंगावर पांढरे डाग असणे (कोड), मुखदुषिका (Pimples) असणे, सोरायसिस, नागिण, इसब इत्यादी मध्ये विरेचन उपयोगी आहे.
• अर्धाग वायु (Paralysis), कंपवात, मुखवक्रता (Gout) इत्यादीसाठी उपयुक्त आहे.
• अंगावर चरबी अधिक असणे, वजन जास्त असल्यामुळे अल्प काम केल्यानेही दम लागणे, पोटात पाणी होणे (Ascites) इत्यादी मध्ये विरेचन उपयोगी आहे.
• मुळव्याध, भगंदर, विच्छेदन, फिस्टुला, मलबद्धता (बद्धकोष्ठता) यासाठी आवश्यक असे कर्म आहे .
• वंध्यत्व (प्रामुख्याने पुरुष वंध्यत्वामध्ये) शुक्राणुंची १००% वाढ होणे यासाठी प्रभावशाली आहे .